โครงสร้างชุดไพ่นกกระจอกพยากรณ์ - ๓ (Mah Jongg Oracle: Suits & Tiles - 3/4)

ช่วงที่สามของรีวิวสำรับไพ่นกกระจอกพยากรณ์ Book-In-A-Box ในส่วน โครงสร้างของชุดไพ่นกกระจอก ขอแจกแจงอย่างคร่าวๆ ไว้เป็นเกร็ดความรู้ทั้งเรื่องเกมส์ไพ่และไพ่พยากรณ์ สำหรับผู้ที่ยังไม่รู้จักหรือยังไม่คุ้นเคยกับไพ่นกกระจอก (แจกแจงโดยคนที่เล่นเกมส์ไพ่นกกระจอกไม่เป็นนะครับ :P) พร้อมๆกับชมสีสันตัวอย่างภาพหน้าไพ่บางส่วนของไพ่นกกระจอกพยากรณ์ชุดนี้กัน แล้วเราค่อยมาต่อช่วงหน้าในเรื่องคุณลักษณะตัวไพ่มาจองออราเคิลและการใช้งานทำนายพยากรณ์

บทความไพ่มาจองออราเคิลที่เกี่ยวข้อง

• ไพ่นกกระจอกพยากรณ์ ตอนที่ 1: ความเป็นมาไพ่จีนมาจอง และเปิดกล่องไพ่มาจองออราเคิล
• คู่มือไพ่มาจองออราเคิล ไพ่นกกระจอกพยากรณ์ ตอนที่ 2
• สัดส่วนไพ่นกกระจอกพยากรณ์ และวิธีทำนายด้วยไพ่มาจอง ตอนที่ 4

ตามที่เกริ่นไว้ในบทความก่อนๆ ไพ่มาจองออราเคิลชุดนี้ประกอบด้วยไพ่ทั้งหมดถึง 144 ใบ!! ตามระบบดั้งเดิมของไพ่นกกระจอกปกติ ส่วนการจัดแบ่งหมวดหมู่ไพ่นกกระจอกทั้ง 144 ใบ หรือ 144 ตัว (Tiles) สามารถแยกออกได้เป็นไพ่ 3 ชุดใหญ่ๆ คือ (ค่อยๆ ไล่เทียบตามรูปหน้าไพ่นกกระจอกที่แนบด้านล่างเลยนะครับ)

ไพ่นกกระจอกชุดเล็ก

ตัวอย่างหน้าไพ่นกกระจอกชุดเล็ก
และไพ่ชุดใหญ่ (คลิกรูปเพื่อขยาย)

เรียกไพ่นกกระจอกชุดเล็กว่า โซ่ยไป๊ย หรือ Simples มี 3 ชุด (Suits) ด้วยกัน

• ทงหรือท้ง (銅 Circles หรือ Dots) ลายไพ่เป็นวงกลมหรือรูปเหรียญมีสีสัน (คล้ายเหรียญแบบจีนที่มีรูสี่เหลี่ยมตรงกลาง) ไล่ไปจาก 1 ถึง 9 จุด โดยแต่ละหน้าจะมีอย่างละ 4 ตัว รวมเป็น 36 ตัว
• เสาะ หรือชุดไผ่ (竹 Bamboos) เป็นรูปเชือก(ที่ราวกับเป็นพวงห้อยเหรียญจีน), กิ่งไม้, หรือกิ่งไผ่ จำนวนตั้งแต่ 1 ถึง 9 โดยแต่ละหน้าจะมีอย่างละ 4 ตัว รวมเป็น 36 ตัว โดยไพ่เลขหนึ่ง จะมีหน้าตาพิเศษเล็กน้อย โดยหน้าไพ่จะทำเป็นรูปนกยูงบ้าง หรือนกเกาะกิ่งไม้บ้างเป็นต้น
• บ่วงหรือบ่วน  (萬 Wans หรือ Characters) บางครั้งเรียกชุด "หมื่น" ตามคำแปลเป็นไทยทั่วไป แม้ความหมายอาจสื่อว่านับไม่ถ้วน โดยหน้าไพ่เป็นตัวเลขอักขระภาษาจีน ไล่ไปตั้งแต่ 1 หมื่น จนถึง 9 หมื่น อย่างละ 4 ตัว รวมเป็น 36 ตัวเช่นกัน

ไพ่นกกระจอกชุดใหญ่

เรียกไพ่นกกระจอกชุดใหญ่ว่า ตั่วไป๊ย หรือ Honours มี 2 ชุดด้วยกัน

• ทิศทั้งสี่ หรือ ลมสี่ทิศ (Winds หรือ Directions 方) ซึ่งย่อมต้องประกอบด้วยไพ่ 4 ตัวตามทิศ คือ ตะวันออก 東, ใต้ 南, ตะวันตก 西, เหนือ 北 โดยแต่ละตัวก็มีหน้าไพ่ซ้ำกันอย่างละ 4 ตัว รวมเป็น 16 ตัว



หน้าไพ่นกกระจอกชุดใหญ่ (Honour Cards) ชุดลมสี่ทิศและชุดมังกร
แต่ละใบมีซ้ำกันอย่างละ 4 ใบ (คลิกที่รูปเพื่อขยาย)

• มังกร (Dragons หรือ Colours 色) มีไพ่ 3 ตัว คือ มังกรแดง (中, chung, ตง, Red Dragon) เป็นตัวอักษรสีแดงบนหน้าไพ่, มังกรเขียว (發, fa, แชฮวดหรือฮวดไช้, Green Dragon) เป็นตัวอักษรสีเขียว, และมังกรขาว (白, pai, แปะปั่ง, White Dragon) มักทำเป็นกรอบสี่เหลี่ยมเว้นช่องว่างพื้นขาวไว้ (เพื่อไม่ให้ซ้ำกันกับไพ่ที่แถมมากรณีไพ่นกกระจอกตัวใดตัวหนึ่งสูญหาย) โดยไพ่นกกระจอกทั้งสามตัวมีอยู่ด้วยกันอย่างละ 4 ตัว รวมเป็น 12 ตัว
  

ไพ่นกกระจอกชุดพิเศษ

Bonus Tiles หรือ Guardians 仙 เซียน ไพ่ชุดนี้จะแตกต่างจากไพ่ชุดอื่น คือ จะมีเพียงอย่างละ 1 ตัว ไม่มีไพ่ซ้ำ โดยแยกเป็นไพ่ 2 ชุดด้วยกัน

• พันธุ์ไม้ หรือชุดดอกไม้ ซึ่งมี 4 พันธุ์ ได้แก่ ดอกเหมยหรือดอกบ๊วย (Plum Blossoms, 李), กล้วยไม้ (Orchid 蘭), เก๊กฮวย หรือ เบญจมาศ (Chrysanthemum 菊) และต้นไผ่ (Bamboo 竹)



ไพ่นกกระจอกชุดเล็ก (หน้าซ้ำกัน) ทั้ง 4 กอง และไพ่ชุดพิเศษ 8 ใบ

• ฤดูกาลทั้งสี่ โดยส่วนใหญ่หน้าไพ่นกกระจอกปกติมักจะแทนด้วยรูปดอกไม้และมีอักษรภาษาจีนกำกับ ทว่าในสำรับไพ่นกกระจอกพยากรณ์ Mah Jongg: The Oracle and the Game (Book-in-a-Box) ชุดนี้จะแทนหน้าไพ่ชุดดังกล่าวด้วยรูปอาชีพที่เหมาะกับแต่ละฤดูกาล ได้แก่ ฤดูใบไม้ผลิ = ชาวประมง (ตกปลา) 漁, ฤดูร้อน = คนตัดไม้ (ฟืน) 樵, ฤดูใบไม้ร่วง = ชาวนา (เก็บเกี่ยว) 耕, ฤดูหนาว = นักวิชาการ (อ่าน, ศึกษา) 讀

จากไพ่นกกระจอกพยากรณ์ที่เห็นว่ามีจำนวนไพ่เยอะถึง 144 ใบนั้น หากตัดไพ่หน้าซ้ำออกไป จะเหลือหน้าไพ่นกกระจอกเพียง 42 แบบเท่านั้น (ตามรูปที่แนบด้านล่าง) ดังนั้นจึงไม่ต้องไปไล่นั่งทำความคุ้นเคยหรือจำความหมายไพ่ถึง 144 ใบ และในทำนองเดียวกันกับการอ่านไพ่ออราเคิลแบบอื่นๆ หากคุ้นเคยกับการอ่านสภาวะไพ่จากภาพได้ พร้อมทำความเข้าใจหลักการไพ่จีนอีกซักเล็กน้อย ไพ่ออราเคิลชุดนี้ก็พร้อมใช้งานโดยไม่ต้องไปนั่งไล่จำความหมายไพ่กันทีละใบแล้วครับ ;)

หน้าไพ่นกกระจอกมาตรฐาน 42 ตัว (ไม่นับไพ่ซ้ำ)

หมายเหตุ:

• บางครั้งในการเล่นเกมส์ไพ่นกกระจอกหรือเกมส์ไพ่มาจองนี้ จะไม่นำไพ่นกกระจอกชุดพิเศษ (Guardians) มารวมในการเล่นเกมส์ด้วย ซึ่งจะทำให้ใช้จำนวนไพ่นกกระจอกเพียง 136 ตัว ดังนั้นชุดไพ่นกกระจอกมาตรฐานซึ่งวางจำหน่ายทั่วไปโดยเฉพาะในประเทศไทย อาจไม่มีไพ่ชุดพิเศษรวมอยู่ด้วยเช่นกันครับ โปรดตรวจสอบชุดไพ่และจำนวนไพ่นกกระจอกให้ดีว่าเป็นแบบใด ก่อนตัดสินใจสั่งซื้อใดๆครับ
• ศัพท์ภาษาจีนที่นำมาแสดงด้านบน อิงตามคู่มือไพ่ออราเคิลมาจองชุดนี้เป็นหลัก (พร้อมข้อมูลจากเว็บไซท์อื่นๆทั่วไป เช่น ไพ่นกกระจอกในวิกิพีเดีย ประกอบเล็กน้อย) จึงมีบางส่วนจะใช้คำศัพท์ที่ไม่ตรงตามชุดไพ่นกกระจอกที่ใช้เล่นเกมส์ไพ่ทั่วไป คาดว่าเพื่อเป็นการเน้นความหมายไพ่ที่สื่อไปในแง่พยากรณ์มากยิ่งขึ้น

เดี๋ยวรีวิวไพ่ช่วงสุดท้ายมาเจาะลึกตัวสำรับไพ่มาจองกันต่ออีกนิด ในส่วนของคุณลักษณะสำรับไพ่นกกระจอกพยากรณ์ รวมถึงการทำนายด้วยไพ่นกกระจอกกันนะครับ